RKVV Wilhelmina is in 1897 opgericht en speelde twee jaar later, in het seizoen 1899-1900 haar eerste competitie. Op de lijst van oudste Nederlandse voetbalclubs neemt Wilhelmina nu de 33ste plaats in. Wilhelmina moest ‘zijn’ naam in de oorlog aanpassen. In januari 1941 volgde een verbod op gebruik van namen van levende leden van het koningshuis. Wilhelmina koos voor de bijnaam De Kanaries zoals de club ook wel werd genoemd vanwege de gele shirts. Ruim drie jaar heeft Wilhelmina onder die naam haar wedstrijden gespeeld. Na de bevrijding van ‘s-Hertogenbosch in het najaar van 1944 was de weg weer vrij voor het uitdragen van de eigen naam.
Op 26 januari 1946 vroeg het bestuur van VV Wilhelmina in een vertrouwelijke brief aan bisschop Mutsaerts toestemming voor naamswijziging in RKVV Wilhelmina. Pas in juni 1951 mocht de verandering worden doorgevoerd. Het gevolg was de entree van een geestelijk adviseur, die tot in de jaren zestig nadrukkelijk van zich deed spreken. Vanuit de Leonardus-parochie (Het Zand) werden de kapelaans Cox en Velzeboer als geestelijk adviseur bij Wilhelmina betrokken.
Voetballen in ‘s-Hertogenbosch begon in Hintham. Hein Slager, een van de jongelui die verantwoordelijk was daarvoor, heeft ooit beschreven hoe op een veldje in Hintham iemand uit Den Briel met een gele leren bal een eind maakte aan een partijtje cricket.
“Het was een schone lentedag in ‘t jaar 1890. En ‘t gebeurde in Hintham. Daar speelde een troepje jongelui, echte Bosschenaren en ‘aangewaaiden’, het edele cricketspel, zo goed en zo kwaad als dat ging, Plotseling gebeurde er iets! Als een knuppel in het hoenderhok viel er een grote leren bal tussen de spelers. Toen brak de hel los. Ze waren opeens bezeten, allemaal. Razend waren ze. Gek, stapelgek, De eigenaar van dat ding, een nieuw lid, pas uit Den Briel gekomen, formeerde twee elftallen van vijf à zes man, zette het terrein uit, nam de leiding... daar ging het er op los. Een historisch moment. Den Bosch voetbalde.” De eerste club heette Victoria.
Toen gebeurde het: op zekere dag liep -geheel onverwacht- de hele troep der jongeren bij ons weg en richtte een eigen club op onder de naam van Wilhelmina. Volgens oprichter Ben de Jong van Beek en Donk werd de opstand niet alleen veroorzaakt door het slechte veld dat de junioren ter beschikking kregen. “Ook het traditionele verlangen der jeugd naar volkomen zelfstandigheid sprak een woordje mee”, stelde hij later vast.
Vanaf 1900 deelden Victoria en Wilhelmina niet langer de voordeur in Vught. Het jaarboekje van de NVB situeert Wilhelmina bij Huisje ten Halve. Voor Victoria wordt dan een veld aan de Helvoirtsche Straatweg genoteerd. Ook al in Vught, tegenover het toenmalige hotel Zionszicht in de schaduw van de Lambertus-toren. Beide clubs speelden toen in de afdeling zuid; Victoria in de tweede klasse waarin het ook kampioen werd. Bij Huisje ten Halve kon eveneens een kampioensfeestje worden gevierd want Wilhelmina greep zijn eerste titel in de derde klasse van de afdeling zuid.
Het seizoen 1901-1902 bracht beide clubs samen in de tweede klasse. Victoria won de thuiswedstrijd met 2-0, speelde ‘uit’ gelijk (0-0) en bleef als tweede op de ranglijst Wilhelmina juist een streepje voor. Een mooi moment om de eer aan zichzelf te houden, vonden ze bij Victoria. Hein Slager daarover: “We hadden de leeftijd bereikt de wereld in te gaan. Aanvulling kon niet meer plaats vinden; door de afscheiding in ‘97 was er geen reserve achter ons. Het jonge krachtige Wilhelmina kon het heilzame werk nu voortzetten.” Tot 1905 deed Wilhelmina dat op het veld bij Huisje ten Halve waar elke zondag met kalklijnen, vlaggetjes en doelpalen een wei werd omgetoverd in een voetbalveld. Daarna zocht men het iets verderop, op het voormalige honk van Victoria, tegenover Zionszicht. Drie seizoenen later was Wilhelmina weer terug bij Huisje ten Halve, nu voor langere tijd. De prestaties rechtvaardigden een accommodatie met meer allure.
Want ‘s-Hertogenbosch liep voortaan op zondag uit voor Wilhelmina, dat inmiddels de eerste klasse van het district oost had bereikt.
Tot medio 1926 bleef Wilhelmina trouw aan het ‘Wilhelminaterrein’ in Vught waar in 1922 een heuse tribune verscheen. Straatnamen als Wilhelminalaan en Victorialaan herinneren nu nog aan de voetbalactiviteiten van de Bossche clubs. Bovendien huisde ook BVV in Vught; eerst jarenlang bij Mie de Hut, een café aan de Loonsebaan, daarna vanaf 1920 op Heidelust aan de Kampdijklaan. Pogingen van de gemeente ‘s-Hertogenbosch beide clubs warm te krijgen voor een terugkeer naar de stad, bleken aan BVV niet besteed. Wilhelmina hapte wel toe.
In 1926 kwam achter het station in het nog onontgonnen westelijke stadsdeel een sportpark met toentertijd moderne amfitheatergewijze tribunes tot stand. Een werkverschaffingsproject van wethouder Krijgsman. Onder toezicht van de Nederlandsche Heidemaatschappij vonden werklozen hier een tijdelijke baan.
Om de eenzaamheid voor Wilhelmina te verminderen kwam wethouder Krijgsman in 1928 met een nieuw werkverschaffingsproject op de proppen: een wielerbaan aan de Parallelweg, grenzend aan het sportpark van Wilhelmina. In de jaarlijkse opgave aan de KNVB noemde Wilhelmina het complex Boschveld. Pas vanaf 1935 heette het De Hooge Donken.
De Wolfsdonken, vanaf De Hooge Donken circa vijfhonderd meter verderop gelegen, moest Wilhelmina vanaf september 1952 nieuw elan geven. In West was een geheel nieuw stadsdeel gepland. Langs de Vlijmenseweg tegenover de Willem I-kazerne kreeg Wilhelmina de beschikking over een nieuw complex, dat een intieme sfeer beloofde.
In 1985 werd duidelijk dat de gemeente andere bestemmingen in gedachte had voor de voetbalvelden van Wilhelmina, Concordia SVD en RKJVV die alle drie op De Wolfsdonken waren gehuisvest. Wilhelmina reageerde als eerste. Het bestuur, onder leiding van Gerard Fakkers met de bestuursleden Peter van den Groenendaal, Peter Verbunt en Han van Ooste als drijvende krachten, zag op Maaspoort meer perspectief. Het westelijke stadsdeel vergrijsde; in het nieuwe noordelijke stadsdeel rekende men op een krachtig potentieel aan aanwas.
Kijk voor meer informatie op de website van de voetbalclub www.wilhelminiaan.nl.
Ga naar de homepage van Erfgoed 's-Hertogenbosch